تی بیتو بلاگ بررسی ، تحلیل معاملات و اخبار ارز های دیجیتال
دیفای چیست؟
دیفای (DeFi) مخفف decentralized finance به معنای امور مالی غیر متمرکز است. اصطلاحی برای انواع برنامه های مالی در ارزهای رمزپایه یا بلاکچین که به منظور برهم زدن واسطه های مالی است. دیفای از فناوری ارز دیجیتال بیت کوین، بلاکچین الهام گرفته است. این فناوری به چندین نهاد امکان میدهد که نسخه ای از تاریخ معاملات را نگهداری کنند، به این معنی که توسط یک منبع مرکزی کنترل نمیشود.
در بیانی ساده امور مالی غیر متمرکز را دیفای مینامند که نوعی تجربی از امور مالی میباشد که به واسطه های مالی مرکزی مانند کارگزاری ها، صرافی یا بانک ها متکی نیست و در عوض از قراردادهای هوشمند در شبکه بلاکچین استفاده میکند که رایج ترین آنها اتریوم است.
از مهمترین ویژگیهای فناوری این است که غیر متمرکز و غیر قابل کنترل میباشد. زیرا سیستم های متمرکز دارای دروازه بانهای انسانی میتوانند سرعت و پیچیدگی معاملات را محدود کنند در حالی که کاربران کنترل مستقیم کمتری بر دارایی خود دارند. DeFi استفاده از بلاکچین را از انتقال ارزش ساده به موارد پیچیده تر گسترش میدهد.
بیت کوین و بسیاری دیگر از دارایی های بومی دیجیتال از روش های پرداخت دیجیتال قدیمی مانند روش هایی که توسط Visa و PayPal اجرا میشوند و بسیار برجسته هستند استفاده میکند. دلیل آن این میباشد که همه واسطه ها از معاملات حذف میشوند. زمانی که با یک کارت اعتباری هزینه قهوه خود را در یک کافه پرداخت میکنید یک موسسه مالی با کنترل بر معامله بین شما و تجارت مستقر میشود و اختیار متوقف کردن یا مکث و حفظ آن را در دفتر خصوصی خود حفظ میکند. با بیت کوین این موسسات از تصویر معاملات حذف میشوند.
خرید مستقیم تنها نوع معامله یا قرارداد تحت نظارت شرکتهای بزرگ مالی نیست. برنامه های مالی مانند وام، بیمه، سرمایه گذاری جمعی، مشتقات، شرط بندی و موارد دیگر نیز با کنترل آنها دخیل میباشد. اصلی ترین مزیت دیفای دقیقا همین حذف واسطه ها از انواع معاملات میباشد.
امور مالی غیر متمرکز دیفای و اتریوم
پیش از آنکه DeFi را به عنوان امور مالی غیر متمرکز بشناسند اغلب آن را open finance مینامیدند. اکثر برنامههایی که خود را Defi مینامند در زیر، زیرساختهای اتریوم فعالیت میکنند. اتریوم دومین پلتفرم بزرگ ارز رمزنگاری شده در جهان است که خود را از بستر فعالیت بیت کوین متمایز میکند. چرا که استفاده از پلتفرم اتریوم برای ساخت انواع دیگر برنامههای غیر متمرکز فراتر از معاملات ساده میباشد.
این موارد پیچیده استفاده مالی حتی توسط ویتالیک بوترین خالق اتریوم در سال 2013 در کاغذ سفید اصلی یا به اصطلاح white paper اتریوم که شرح کاملی از عملکرد شبکه آن داشت ارائه میداد. زبان برنامه نویسی اتریوم مانند Solidity به طور خاص برای ایجاد چنین قرارداهای هوشمند طراحی شدهاند.
برای مثال یک کاربر میخواهد سه شنبه هفته آینده مقداری پول را برای یک دوست ارسال کند اما فقط در صورتی که هوا مطابق با weather.com بالاتر از 90 درجه فارنهایت باشد. چنین قوانینی را میتوان در یک قرارداد هوشمند تعریف کرد.
با وجود قراردادهای هوشمند ده ها برنامه DeFi در اتریوم کار میکنند. Ethereum2.0 نسخه جدیدی که شبکه زیرین اتریوم را ارتقاء داده است.
معروفترین برنامههای DeFi عبارتند از:
- DEX صرافی غیر متمرکز : صرافی های آنلاین به کاربران کمک میکنند ارزها را با ارزهای دیگر مبادله کنند. این بستر نوعی تبادل داغ است که کاربران را مستقیما به یکدیگر وصل میکند تا بتوانند ارزهای رمزگذاری شده را با یکدیگر مبادله کنند. بدون اینکه نیازی به واسطه داشته باشند و تنها بر پول خود اتکا کنند.
- Stablecoin یا رمز ارز ثابت : استیبل کوین ها رمز ارزهایی هستند که برای ثبات قیمت به داراریی هایی مانند دلار یا یورو متصل شده اند. این سیستم عامل برای حذف بانک ها یا واسطه های دیگر برای تثبیت کردن قیمت خلق شده اند. در واقع قیمت یک استیبل کوین همیشه در بازار یک چیز است و درصد بسیار کمی جابه جا میشود.
- بازارهای پیشبینی : بازارهایی که در ابتدا بستر بزرگ جهانی را برای شرط بندی در اختیار گذاشته اند اما در نهایت میتوانند به عنوان شبکه برای رای گیری مورد استفاده قرار بگیرند. هدف نسخه های دیفای در بازارهای پیش بینی ارائه عملکردی یکسان اما بدون واسطه است. اما علاوه بر آن مفاهیم جدیدی در دیفای از این بستر جدا شدهاند، مثل تولید محصول، liquidity mining و … .
- سیستم های عامل وام دهی: این سیستم عامل از قراردادهای هوشمند برای جایگزین کردن یک سیستم منعطف و به صرفه با حذف بانک ها به عنوان واسطه عمل میکند.
قابلیت های دیفای
از مهمترین ویژگی های دیفای قابلیت انعطاف پذیری آن میباشد. برنامه های مرتبط به دیفای دارای یک منبع باز هستند به این معنی که کد پشت آنها برای همگان قابل مشاهده میباشد. از این برنامه ها میتوان برای ساختن برنامه های جدید با کد به عنوان بلاک های سازنده استفاده کرد.
از دیگر ویژگی های منحصر به فرد برنامه های دیفای این میباشد که دقیقا طرز استفاده ای مانند لگوهای کودکان را دارند. درست همانطور که یک لگو روی دیگری برای ساختن یک ساختمان سوار میشود و سپس از آن جدا میگردد این برنامه ها نیز قابلیت این را دارند که به لگوهای پول تبدیل شوند؛ یعنی خرد شده تا محصولات جدید مالی تولید کنند.
سیستم عامل های وام
بازارهای وام یکی از شاخه های محبوب شبکه دیفای هستند. که وام گیرندگان و وام دهندگان با کمک ارزهای رمزپایه به یکدیگر متصل میشوند. در این پلتفرم محبوب مرکب به کاربران این امکان داده میشود که ارزهای رمزپایه قرض بگیرند یا وام های شخصی خود را ارائه بدهند.
کاربران قادرند در این پلتفرم در ازای وامی که در اختیار سایرین میگذارند سود خود را نیز دریافت کنند. شبکه نرخ بهره را به صورت الگوریتمی تنظیم میکند بنابراین اگر تقاضای بیشتری برای وام گرفتن ارزهای رمزپایه وجود داشته باشد نرخ بهره بالاتر خواهد رفت.
وامهای پلتفرم دیفای مبتنی بر وثیقه میباشند. به این معنی که کاربر برای گرفتن وام نیاز به ارائه وثیقه دارد که غالبا اتر میباشد (اتر نشانه قدرت شبکه اتریوم است). کاربران برای دریافت وام نمره اعتبار مرتبط خود را اعلام نمیکنند بلکه با شرایط تعیین شده موافقت کرده و اتر را به عنوان وثیقه در اختیار شبکه قرار میدهند.
