صرافی غیر متمرکز Desentralized exchange که با نشان اختصاری DEX شناخته میشود یک سرویس آنلاین همتا به همتا (P2P) است که امکان معاملات مستقیم ارزهای رمزنگاری شده را بین طرفین علاقه مند به طور مستقیم فراهم میکند.
مبادلات ارز رمزنگاری غیر متمرکز برای حل مشکلاتی به وجود آمده اند که این مشکلات در صرافی های متمرکز ذاتی است. آنها قادرند بازارهای تک به تک را به طور مستقیم بر روی بلاکچین ایجاد کنند که به معامله گران این اجازه را میدهد تا وجوه خود را به صورت مستقل ذخیره و با آن وارد مبادلات شوند. کاربران در چنین معاملاتی میتوانند مبادلات را با ارز رمزنگاری شده مستقیما بین یکدیگر انجام دهند یعنی بدون مشارکت شخص ثالث.
خدمات غیر متمرکز یا به صورت خودکار و یا با نظارت تمام شرکت کنندگان در بستر بلاکچین بررسی میشوند. ایمنی دارایی ها توسط یک فناوری دفتر توزیع شده (بلاکچین) تامین میشود. به طور کلی بلاک های زنجیره ای نقشی اساسی در این صرافی ها بازی میکنند.
تفاوت صرافی غیرمتمرکز با صرافی متمرکز در چیست ؟
در صرافی های متمرکز نیاز است که کاربران به طور دقیق شناسایی شوند و سکه هایشان در حساب های متعلق به شرکت ها نگهداری خواهد شد. و مبادلات به طور کامل تحت نظارت و توسط این صرافی هابه عنوان یک واسطه پر سود صورت میگیرد.
صرافی متمرکز توسط یک شرکت یا یک شخص خاص اداره میشود و تمرکز بر سودآوری برای آن است. اگرچه این صرافی ها وظیفه محافظت از داده های کاربر و اطلاعات تجاری آن را بر عهده دارند اما آنها عملکرد پلتفرم را به طور کامل کنترل میکنند و به طور مستقل تصمیماتی میگیرند که برای توسعه خدمات مهم هستند.
در مقابل، مبادلات در یک صرافی غیر متمرکز با مشارکت شرکت کنندگان در یک سیستم تصمیم گیری جمعی به طور خودکار یا نیمه خودکار مدیریت میشوند. این سیستم عامل ها امکان تعامل مستقیم بین شرکت کنندگان را فراهم میکنند و از یک ریجستری توزیع شده برای ذخیره و پردازش داده ها استفاده میکنند.
صرافی غیر متمرکز وجوه یا اطلاعات شخصی کاربران را در سرورهای خود ذخیره نمیکند و تنها به عنوان بستری برای یافتن موارد منطبق با خرید و فروش عمل میکنند.
مزایای مبادلات در صرافی غیر متمرکز
در واقع مهمترین نقطه قوت یک صرافی غیر متمرکز به معماری توزیع شده آن و عدم حضور یک مرکز کنترل واحد بازمیگردد. اما از ویژگی های برجسته آن میتوان به موارد بسیاری اشاره کرد.
- خودگردانی : همانطور که گفته شد در صرافی متمرکز همه چیز تحت نظارت شرکت یا فرد واحدی است که اختیارات صرافی را بر عهده دارد. اما در صرافی غیر متمرکز همه مبادله کنندگان شانس رای دهی دارند. و معاملات توسط جمع گرد هم آمده در این صرافی ها برای مبادله صورت میگیرد.
- امنیت : صرافی های غیر متمرکز دارایی کاربر را ذخیره نمیکنند. بنابراین نه حملات هکرها و نه سقوط صرافی ها دارایی را تهدید نخواهد کرد و منجر به از دست دادن آن نخواهد شد. فقدان یک نقطه ورود واحد برای دسترسی هکرها به تمام دارایی موجود در صرافی کار را برای حملات به شدت سخت خواهد کرد. در واقع حمله به این شکل صورت میگیرد که به ناچار باید به طور مداوم و منظم تبادلات غیر متمرکز را از سایر مبادلات متمرکز جداکند، اما در عمل این حملات به طور کامل بی معنی مینماید.
- عدم احتمال جعل اسناد : از دیگر مزایای خدمات این قبیل صرافی وجود حداقل و گاها غیر ممکن جعل اسناد تجارت میباشد. این امر به سبب عدم حضور ساختار مرکزی است و اینکه صرافی غیر متمرکز تمام معادلات را در مقابل عبارات رمزگذاری شده بین تمام کاربران خود توزیع خواهد کرد.
در مبادلات غیر متمرکز هیچ حساب شخصی وجود ندارد، هیچ تاییدی از نهاد یا شخص خاصی لازم نیست و حتی بعضا نیازی به تعیین آدرس ایمیل نیز نمیباشد. بنابراین داده های شخصی کاربران به هیچ وجه قابل سرقت نیست. این ساختار موجب میشود سرویس های مبتنی بر ریجستری توزیع شده نسبت به مبادلاتی که به منظور احراز هویت شخصی به منظور مطابقت با مشتری و ضد پول شوئی انجام میگیرند، ناشناس باقی بماند.
-
برخورداری از استقلال :
ساختار توزیع شده صرافی های غیر متمرکز از دخالت های مقامات محلی یا بینالمللی محافظت میکند. در صورتی که در ساختار های متمرکز مقررات میتوانند به طور کامل منجر به انسداد در سرویس های مبادله شوند. به این ترتیب سرویس از نظر مکان یا گزینه های دیگر محدود خواهد شد.
- دسترسی : بر خلاف سرویس متمرکز، یک مبادله غیر متمرکز نه تنها امکان ثبت سفارش برای ارزهای رمزپایه موجود را در اختیار کاربر قرار میدهد، بلکه ایجاد ارزهای جدید را مستقیما بر روی سیستم امکان پذیر میسازد. این امر فرصت خوبی برای پروژههای نوپا میباشد تا حداقل نقدینگی را بدون نیاز به پرداخت هزینه بالا برای قرارگیری در سیستم عامل های بزرگ به دست بیاورد.
معاملات غیر متمرکز چه معایبی دارند ؟
ساختار توزیع شده در مبادلات غیر متمرکز و کنترل کامل کاربر بر وجوه شخصی آن ممکن است مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد.
- عدم امکان بازیابی : در این سیستم به طور کلی امکان لغو یا بازپس گیری معامله چه در حالت عادی و چه در صورت پیش آمدی مثل نقص در رمز عبور یا از دست دادن رمز خصوصی وجود ندارد. کاربر به هیچ عنوان نمیتواند داده خود را بازیابی کرده و یا دارایی را پس بگیرد یا پس دهد. روش های برگشت هزینه و بازپرداخت با یک ریجیستری توزیع شده ناسازگار است. کاربرانی که در عملیات های خود دچار اشتباه شده باشند یا کنترل بر روی رمز عبور خود را از دست داده باشند به هیچ وجه قادر نخواهند بود دسترسی خود را بازیابی کنند.
- گزینههای محدود : بسیاری از گزینه ها برای کاربران مانند توقف ضرر، معاملات حواشی یا وام برای اکثر صرافی های غیر متمرکز در دسترس نمیباشد. همچنین از آنجا که این مبادلات توسط قراردادهای هوشمند صورت میگیرند ارزهایی که با آن کنار نمیآیند نمیتوانند با مفاد قرارداد چانه بزنند.
- کمبود نقدینگی : مبادلات غیر متمرکز معمولا در مقایسه با مبادلات متمرکز حجم نقدینگی بسیار کمتری دارند.
- مقیاس پذیری :هجوم افراد زیادی که مایل به تجارت ارزهای رمزپایه هستند به طور اجتناب ناپذیری باعث ایجاد بار زیادی در شبکه میشود و این امر سرعت مبادلات را پایین میآورد. در پی آن تاخیر، افزایش کارمزد و سایر مشکلات کم کم پدید میآیند.
- عدم وجود سرویس پشتیبانی : به علت بارزترین ویژگی یک صرافی غیر متمرکز نمیتواند مدیریتی بر هیچ چیز داشته باشد و توسط نهادی زیرنظر گرفته شود. هنگام انجام معاملات در این بستر کاربر به طور کلی مسئول تمام اتفاقات در حول معامله خود میباشد.
- سرعت محدود : بررسی و تایید تراکنشها در بلاکچین زمانبر است. زمان پردازش به قدرت ماینرها وابسته است. از آنجا که معمولا بستر متمرکز پر طرفدارتر میباشد تراکم در این زمینه هم پایین است در نتیجه معاملات زمانبرتر خواهد بود و در صورت کمتر بودن ارزش معامله زمان بیشتری برای گرفتن تایید صرف خواهد شد.